Борын-борын заманда, кәҗә команда, саескан сотник, бака плотник булган заманда яшәгән, ди, бер патша. Аның өч кызы була, бер малае. Малае китә җиләккә урманга. Ул малай йөри-йөри адаша урманда. Елап йөргән чагында, бер егет килеп сорый моңардан:

– Энем, ди, ник елыйсың? – ди.

– Абый, ди, чыгарга юл таба алмыйм. Егет әйтә:

– Олы апаңны бирсәң, моннан чыгарам, – ди. Бу әйтә:

– Әтидән башка мин әйтәлмим, – ди.

Ә үвәл заманда булган, ди, бер ир белән бер хатын. Болар үз кул көчләре белән көн күрүче уртача тормышлы кешеләр булганнар. Боларның ун малайлары булган. Бу балалар, үсеп җитеп, әтиләренә булыша да башлаганнар. Малайлар герой булалар. Болар ничек тә булса илгә чыгарга исәпләп йөриләр. Шул вакытны бу кешеләрнең унберенче малайлары туа. Моңарга Әхмәт дип исем кушалар. Бу ун малай чыгып китәләр. Әхмәт, кечкенә булганлыктан, өйдә кала. Шул киткәннән ун егеттән һичбер хәбәр-хәтер булмый.

Бер кешенең булган, ди, унөч улы. Кечесенә кушкан бу Унөч дигән ат. Көннәрдән бер көнне әтиләреннән эшкә китәргә рөхсәт сорыйлар. Әтиләре рөхсәт бирә, болар китәләр. Йөриләр, йөриләр болар, йөри торгач, гел икенче патшалык җиренә чыгып китәләр. Ялланалар бу патшага утын кисәргә. Хезмәт хаклары кеше башына бер тиен ярым була. Абыйлары көне-төне урман кисәләр, ә безнең Унөч патша йортында кала. Пешекченең юынтык суларын түгә, бәрәңге әрчи, утын кисә, ашый-эчә бу туйганчы, тазара. Абыйлары моннан көнләшә башлыйлар.

Борын-борын заманда бер кешенең булган икән, ди, утыз улы. Утыз улның иң кечеләре Батыр исемле булган, ди. Ул үсеп җиткән. Болар утызы да бер вакытны өйләнеп, туйны бер көнне ясарга дип сүз куешканнар. Үзара киңәшләшкәннәр дә, аталарыннан рөхсәт алып, утыз кызлы кеше эзләргә дип чыгып киткәннәр, ди. Болар юлга чыгып байтак җир киткәч, аталары артларыннан куып җитеп Батырны дәшеп ала. Батыр әтисе янына килеп:

– Нихәл, әти? – ди.

Борын заманда булган бер аучы. Бу бер чыгып киткәч ту-гыз-ун еллап йөри икән, ди. Йөри торгач, кайтыр вакыты җитә моның, ну, нихәтле озак йөрсә дә, бер җәнлек тә атмаган була. Бервакыт моның эчәсе килә башлый, һич су тапмый эчәргә. Бер заманны килеп чыга бу бер ачыклыкка. Караса, янында елга агып тора. Ул Төрекмән бабай елгасы икән. Су эчим дип елга янына килсә, су өстендә бер чүмеч йөзеп йөри. Чүмечне тотмакчы булып кулын суза, һич тота алмый. Чүмечне тота алмагач ятып эчә башлаган ие, әлеге чүмеч моның җилкәсенә менеп атланып утыра, сулу алырга да, торырга да һич ирек бирми. Чүмеч әйтә: «Үзең белмәгән әйбереңне бирсәң, җибәрәм», — ди. Аучы уйлый-уйлый, һич белә алмый нәрсә икәнен.

Эүвәл заманда булган бер ярлы егет. Бик ярлы инде, сыңар чиләге генә булган. Үзе ялгыз да икән. Ул төнлә бәкегә суга барган. Суга барса, бәке янында бик матур бер кыз тора икән. Кыз елмаеп караган да:

– Нигә, абый, сыңар чиләк белән генә килдең? – дигән. Егетнең кызга ярлылыгын белдертәсе килмәгән:

– Ашыгыч булганга шулай бер чиләк белән генә килдем, – дигән.

– Абый, үзем алып бирим, – дигән кыз.

Әүвәл заманда бер урта хәлленең өч улы була. Беркөнне малайларын чакырып алып, васыять әйтә бу:

– Мин, улларым, үләрмен инде, мин үлгәч яхшылап күмәрсез, ди. Шуннан соң өчегез өч көнгә чаклы минем янга барып, миңа дога кылырсыз, – ди.

Борын-борын заманнарда торганнар, ди, бер карт белән бер карчык. Боларның балалары булмаган. Бабай белән әби балалары булмауга бик кайгырганнар: «Шушы картлык көнебездә безне кем тәрбияләр, кем карар икән?» – дип, көне-төне шул турыда уйлаганнар.

Борын-борын заманда бер кешенең ике кызы, бер улы булган. Кызларның берсе үги булганга, аны бер дә яратмаганнар. Беркөн киңәш иткәннәр дә үги кызны урманга илтеп адаштырмакчы булганнар. Бу үги кызга агасы әйткән:

— Әйдә, минем белән урманга. Син җиләк җыярсың, мин утын кисәрмен,— дигән.

Борын заманда булган икән бер патша. Бу патшаның ике улы булган. Болар бераз үсеп җиткәч, патшаның өченче баласы дөньяга килгән. Бала тугач, аны бишеккә салганнар. Патша бишектә яткан баланың битенә чапкалый икән. Битенә чапса да бала бер дә еламаган, көлеп җибәргән. Патша, моңа гаҗәпкә калып, әлеге бишектә яткан балага үзенең бармагын йомдырган. Бала атасының бармагын йомып алган, патша бармагын көчкә генә тартып алган.